over Havo is geen optie
Dit boek heb ik al tijdens mijn vakantie in maart gelezen, alweer een tijd geleden eigenlijk. Ik wilde dit boek lezen omdat ik zelf werk op een hogeschool (niet met studenten zelf, maar administratief) en zelf ooit een periode op een best wel elitaire school heb gezeten (niets voor mij). Hoe beleeft een lerares zo’n school? Hoewel het geen autobiografisch boek is, maar een roman, is het toch zeker een herkenbaar boek.
Zowel qua wat ik in het verleden heb meegemaakt en wat ik nu hoor over eerstejaarsstudenten die toch wel redelijk gepusht worden door hun ouders naar een specifieke opleiding. Het boek zelf is vlot geschreven, het leest echt als een trein. Jenneke is echt een leuk hoofdpersonage, had ik haar ooit maar als mentor gehad destijds. Aandacht voor de mensen en niet voor het elitaire gedoe er omheen. Leuk boek, zeker een aanrader (ook al ben je geen lerares, werk je niet op een school of heb je geen schoolgaande kinderen).
Lianne Damen, blogster
Lieve mevrouw, in de NRC las ik de recensie. Ik wist meteen dat dit het perfecte sinterklaascadeautje zou zijn. Ik heb zojuist uw boek dichtgeslagen, het is het geestigste dat ik ooit heb gelezen! Ik moest om de vijf minuten keihard hardop lachen. Het is uw schuld dat ik mijn bed vannacht nauwelijks gezien heb. En dat is heel ongezond op mijn leeftijd. U kunt het echter goedmaken door de eerstvolgende dertig jaar ieder jaar een boek af te scheiden. Succes verzekerd! Heel veel dank, voor door het oplossen van veel Sinterklaas- en Kerststress.
Mr N.J.J. Schregardus-Dominicus, Arnhem
Wat een heerlijk, herkenbaar boek, die de insider in bezit van pubers en wonend in een villadorp zal aanspreken. Maar ook een boek dat je, als je wat met onderwijs ‘hebt of doet’, zal waarderen. Gewoon een geestig, vlot geschreven boek met fijnbesnaarde humor en met oog voor detail uitgewerkt. Doet denken aan Het diner, maar is mijns inziens een stuk beter, veel geestiger en vooral raker geschreven.
Noor Siebels
Wij hebben een leesexemplaar gekregen van Havo is geen optie. Ik heb het boek met veel plezier gelezen. Het leest heel lekker door, in het begin is het echt een roman, maar gaandeweg wordt het toch spannend. Ik had op een gegeven moment wel door wie de dader was en de ontknoping was dus niet verrassend. Echt een aanrader!
Annemiek Westerman, Boekhandel Van Ravenswaay, Bunnik
Vond het boek echt geweldig, had het in één keer uit (wel tot 3.00 uur gelezen want ‘skippen’ kon niet, te spannend). De cliffhanger in het boek vind ik ook echt heel erg goed: en wat doe je zelf in zo’n situatie, ga je wel of niet naar de politie als je Jenneke bent? Heb me tevens helemaal gek gelachen, o.a. om de beschrijvingen van jagersjasjes op metalen hangertjes. Uitstekend oog voor detail en hele prettige verteltrant.
Alicia van W.
Vond het leuk om een kijkje te kunnen nemen in die wereld die ik niet ken, alleen vanuit mijn eigen ervaring als scholier in een hele andere tijd. Waar een ouder als je iets gedaan had, zei ‘dat zal je dat wel hebben verdiend…
Ik lees nauwelijks romans, ik ben meer iemand van de non-fictieboeken. Maar ik heb genoten van deze roman, een andere wereld, leuk geschreven. Humor, Latijnse namen moest ik af en toe opzoeken Met die David erbij ook wat seks erbij. Geestig. Ik denk wel dat het verfilmd gaat worden!
Dorien, Uithoorn
Philippe, leerling van 6VWO van het Tweede VCL in Den Haag schreef op Scholieren.com een boekverslag over ‘Havo is geen optie’. Hij beoordeelde de roman met een 9.
Ik had van veel verschillende mensen gehoord dat het boek heel erg komisch was omdat het zo leek op de situatie bij onze school.’ Lees het hele boekverslag hier
Bijna in één ruk uitgelezen, Havo is geen optie. Met wat contacten in het onderwijs is het waarschijnlijk nog vermakelijker en herkenbaarder dan voor anderen…Arme kinderen die het onvermogen van de ouders moeten invullen, tegen wil en dank en tegen de klippen omhoog!
Boeiend met een randje spanning, hoewel het natuurlijk al snel duidelijk is wie de dader was, blijft het dilemma aan het eind, net als in Kochs Diner, toch altijd weer een uitdaging voor jezelf. En vol humor, de beschrijvingen van de upper class zijn mogelijk natuurgetrouw, maar voor iemand met de voetjes stevig op de grond lijken ze enigszins overtrokken. Succes met een volgende titel, hou deze toon vast!
Ingrid van Loon, The Read Shop, Rheden
Ik heb je boek net dichtgeslagen na de leestlijst van Jenneke doorgenomen te hebben. Prachtig, ik heb ervan genoten. Ik zag Delden ook nog even voorbijkomen. De verschillen tussen het Oosten en het Westen kloppen wel aardig. Toen ik eindexamen deed en er op school diploma-uitreiking was, zag je ook wel wat ouders die van de boerderij kwamen en wat onwennig om zich heen kijken. Het was een andere wereld voor hun die op de boerderij waren opgegroeid, die vaak van vader op zoon was gegaan (de oudste zoon van het gezin alle rechten had).
Ik keek als Oosterling wel enigszins op tegen de jongens uit het Haagse en Rotterdamse en niet te vergeten Wassenaarse jeugd die wij tijdens de vakantie tegen kwamen. Wij waren in hun ogen toch wel wat eenvoudiger, liepen achter, hechtten minder waarde aan kleding. Ik denk dat Lacoste bij ons nog nauwelijks enige betekenis had terwijl ‘iedereen’ die er een beetje toe deed met een kroko op de borst liep. Aan de andere kant vond ik dat ook wel spannend omdat ze ook veel brutaler waren.
Ik vond het een bijzonder boek, makkelijk leesbaar, van deze tijd en herkenbaar en geen onwaarheden over Tukkerland. Je had van mij nog wel wat meer Twentse uitdrukkingen mogen gebruiken. Zoals op het feestje van Florentien zou de uitdrukking “veur gek en onwies zoep´n” niet hebben misstaan en zo ken ik nog wel een paar.
En gelukkig stelde Jenneke me niet teleur. Een Tukker gaat over het algemeen weer terug naar zijn roots, hij blijft zijn afkomst trouw en is er ook trots op (kijk naar Ilse de Lange, komt uit Almelo). Het zit in de genen, het gemoedelijke, nuchter, “do mear gewoon dan doi al gek genog” en een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Dank voor het leesplezier.
Maarten Keijser, Rotterdam
Ik vond het boek echt heerlijk! Heb het in een sneltreinvaart uitgelezen en daarna ook echt even laten bezinken. Er zitten zo ontzettend veel thema’s in: HET thema over de overdreven wens en verwachting van ouders, maar ook: de relatietrubbels van hoofdpersoon (homofiel, onbereikbare man..), de onzekerheid van hoofdpersoon (niks durven zeggen, kledingkeus etc.), statusverschillen (Westen-Oosten, dorp maar ook oud en nieuw geld), hiërarchie binnen lerarencorps, pesten van leerlingen (zelfs door docent), onverantwoordelijke ouders (feestjes met dronken kinderen), moreel verval bij leerling (erg maar ook zielig!) en bij hoofdpersoon e.a. (toch niets doen op eind) etc. etc….
Haha het lijkt wel of ik een boekbespreking aan het doen ben. Zo bedoel ik het niet hoor, maar heb nou eenmaal hersens die in structuren denken Al die thema’s vind ik boeiend en herkenbaar. En eigenlijk ook allemaal de moeite waard voor een eigen boek! M.a.w. het smaakt naar meer!
In die zin vind ik dat het hoofdthema rustig en subtiel is geïntegreerd in al die andere thema’s. Vind ik superslim. Eerst dacht ik nog: het had van mij nog wel confronterender en grover gemogen….. Maar bij nader inzien denk ik er echt anders over: nu weet je zoveel mensen te bereiken en aan het lezen, denken (en hoop ook handelen) te zetten. Terwijl het anders vast veel meer weerstand, strijd en aversie had opgeroepen. Echt knap gedaan!
Astrid, Leiden
Het is natuurlijk ook een heel maatschappelijk onderwerp, ook al blijft dit specifiek verschijnsel beperkt tot een heel dun bovenlaagje van de samenleving… Terwijl het omgekeerde ook geldt: nl. slimme kinderen die helaas niet worden gestimuleerd, wat denk ik veel vaker voorkomt. Nou, genoeg stof voor debat, lijkt me.
Hanna Thuranszky
Ik heb het boek natuurlijk in één adem uitgelezen. Ik ben dol op de beschrijvingen van (het leven in) Berkheij. Ik heb allerlei alinea’s die ik echt vele malen overlas omdat ik ze zo fantastisch vond. Eentje is bijvoorbeeld de beschrijving van de winkelstraat als een openluchtmuseum… Hilarisch! Maar je bent er helemaal (je ruikt nog nét niet de paarden). Ik mis Jenneke wel. Het is wel afkicken nu.
Lisette v.O.
Heb het boek nu uit en kwam al lezende steeds dieper onder de indruk. In het interview met Jannetje Koelewijn in NRC Handelsblad bestempelt de schrijfster haar roman aan het slot misschien ietwat laatdunkend als vakantielectuur of woorden van die strekking. Maar daarmee doet zij zichzelf toch echt tekort. Die extra gelaagdheid en spanning die ze aanbrengt met Bintmans verdwijning, de eend van Florentine, de ontknoping en het morele kompas van zo’n villadorp, erg knap. Het ‘Havo is geen optie’ thema werkt ze heel vermakelijk en geloofwaardig uit, niet te zwaar aangezet. Jenneke (van binnenuit) en de andere personages brengt ze heel raak en kundig tot leven, en de enscenering is fantastisch – Boschhuijzen, het koetshuis, de slipjacht, de skivakantie, het charity dinner, de diploma-uitreiking en ga zo maar door. Om van de seks maar te zwijgen – dat ik zelf nooit op die toepassing van olijfolie ben gekomen, onbegrijpelijk! Geknipt voor de televisie volgens mij. Echt een ontzettend knappe prestatie!
Robert de Roos, Groningen
Ik ben razend enthousiast. Leest in een sneltrein vaart, goede flow, hilarisch en reuze herkenbaar.
José, Wassenaar
Alsof ik mezelf hoor praten, dat dacht ik toen ik mevrouw M. van der Brug vanochtend op de radio hoorde vertellen over haar roman Havo is geen optie. Tja, helaas kan ik het niet altijd zo mooi formuleren. Het boek zou verplichte kost moeten zijn voor alle ouders van wie een kind in groep 7/8 zit. Wat is nou de bedoeling van het onderwijs? Een kind hoort gelukkig te zijn en te blijven. Wat is het talent van het kind? Daar gaat het om. Ik heb het getroffen met een stel ouders dat (in 1975) met ‘de school’ ging praten. Ze zagen dat ik ongelukkig was op het gymnasium en na het gesprek ging ik naar de havo. Het gevolg? Nog altijd leer ik nu met veel plezier en ik ben echt wel goed terechtgekomen.
Ine, freelance docente Nederlands en assessor
Wat me opviel is dat je nooit cynisch bent, je beschrijft opmerkzaam, sfeerbeschrijvend, je leeft met alle partijen mee. Ik heb erg gelachen, maar ‘t is natuurlijk ook triest al die mensen met een minderwaardigheidscomplex en bewijszucht in de wereld.
Jorien Röling
De glimlach op mijn gezicht bleef het gehele boek stralen. Een spannende plot gesitueerd in een sociaal reservaat. Wil je echt inzicht krijgen in hoe het heurt en hoe de volgende generatie welgestelden wordt klaargestoomd dan is Havo is geen optie een absolute must om te lezen.
Op hilarische wijze beschrijft Martje herkenbare gedragingen van ambitieuze ouders met intellectueel beperkt kroost. Alle registers worden opengetrokken om de kinderen in pole postion te krijgen voor de Formule 1-race van het leven. Oud en nieuw geld wordt welhaast een karikatuur ware het niet dat het de werkelijkheid is. Een mooi debuut dat vraagt om een filmscript. Een moderne en rijkere versie van de familie Flodder. Briljant beschreven.
Wim Dufourné, Leersum
Ik heb je boek met veel plezier gelezen. In het begin dacht ik even: oei, maar daarna werd ik toch meegesleept in het verhaal. Een boek met meer dan alleen een boodschap en heel vlot geschreven. Ik heb erg gelachen om het diploma dat je al krijgt als je een labrador kunt aaien!
Sicco, Wassenaar
Vannacht heb ik het uitgelezen. Wat fantastisch knap zoiets te produceren. De opbouw in spanning, de hele tijd voel ik dat er zaken niet kloppen, maar geen idee wat niet. Eindeloos veel herkenbare teksten, situaties, woorden, mensen. Leuk, leuk, een feest om te lezen.
Willemina v.d.G.
Ik heb het boek in één adem (c.q. 1,5 dag) uitgelezen, ik vind het heel goed geschreven, de gebeurtenissen volgen elkaar in hoog tempo op, met een verrassend einde. De karakters in het boek vind ik ook mooi, mijn favoriet is Wally! Van harte gefeliciteerd met dit hele mooie debuut!
Nick Surber, Den Haag
Het boek moet nog verschijnen, maar had de eer om hem te mogen voorlezen: ‘wow’ is het eerste woord wat in me op komt, het is zo herkenbaar, hoe ze de school, het dorp en de situaties beschrijft. een supergoed boek: verschijnt in oktober, ik zou zeggen lezen tot het eind….
Eveliene Schoenmakers, boekhandel De Kler, Wassenaar
Bij deze wil ik graag bedanken voor het exemplaar van Havo is geen optie dat ik onlangs ontving. Toevallig had ik net Im Westen Nichts Neues uit en leek me een lichter onderwerp wel gepast tussen al het Eerste Wereldoorlogsgeweld door dat ik nu in mijn vrije tijd lees. Ik ben er dus meteen aan begonnen en had het boek ook in een paar avonden uit (is m.i. ook een ware page-turner).
Erg leuk, heel herkenbaar (ik had als scholier ooit een vriendinnetje in het met Wassenaar vergelijkbare Aerdenhout), uitstekend geschreven, en een prachtig einde waar alles op zijn plaats valt. Mijn complimenten voor de auteur. Ik vind het wel vreemd dat de hoofdpersoon haar minnaar pas laat vallen als hij een kennisvoorsprong blijkt te hebben wat het skiongeluk betreft, en niet in het eerdere stadium waar ze van alle kanten hoort dat hij, klaarblijkelijk ook met succes, de ene dame na de andere versiert en ook zij voor hem dus slechts wat vertier tussendoor is (maar niet omgekeerd). Geen reclame voor je jonge vrouwelijke professional, maar inderdaad, ook in werkelijkheid zie je dit soort machteloos gedrag t.o.v. veredelde hoerenlopers à la David (het moge duidelijk zijn bij wie mijn sympathie in dit boek niet ligt!). Het lijkt me een perfect boek om te verfilmen, met Julia Bouwens in de hoofdrol.’
Klaas Landsman, wiskundige en auteur van de roman Requiem voor Newton die gelezen wordt door hoofdpersoon Jenneke uit Havo is geen optie
Heb zojuist het boek Havo is geen optie uitgelezen. Moet zeggen dat ik het lekker leesvoer vond, geeft een leuk kijkje in het leven van de mensen met oud en nieuw geld en hun ambities. Soms ontluisterend om te moeten lezen hoe ouders met hun kinderen omgaan. Types zijn leuk neergezet, je ziet ze voor je… Denk dat het ook leuk zal zijn voor de lezers van Saskia Noort.
Ria van Halem, Boekhandel Verkaaik, Gouda
over Wat doen we met moeder
Prachtig boek over een actueel en controversieel onderwerp: vrijwillige levensbeëindiging als er géén sprake is van uitzichtloos én ondraaglijk lijden. In één adem uitgelezen.
Emmy de Reus
Ik wilde je even laten weten dat ik jouw boek gelezen heb, het nieuwe over moeder. Ik heb het in één ruk uitgelezen. Ik vond het echt de moeite waard. Je laat mooi de verschillende personen en perspectieven zien. Ik vind het altijd heel grappig om zoveel herkenbare details te lezen (het eiwitdieet, de tosti’s van de jongens, de expat die niet op LinkedIn zit en zo). En tenslotte vind ik het knap dat je zo’n leesbaar boek schrijft over deze levensfase.
Antoinette Scholten, Leiden
Ik vind Wat doen we met moeder aangrijpend en emotioneel. Martje heeft ook gevoel voor humor, dat maakt alles minder zwaarbeladen. Martje heeft een vlotte schrijfstijl.
Euthanasie is geen gemakkelijk onderwerp en zeker binnen een familie kan het voor veel verdriet en onrust zorgen. Ik vind het absoluut een aanrader.
Eric, blogger van De Blije Boekenwurm
Een boek om in één keer uit te lezen, en dat heb ik dus ook gedaan. Geweldig, ik heb ervan genoten.
K. van Driel, Bleiswijk
Wat een eerlijk en heerlijk boek. Het onderwerp is momenteel erg maatschappelijk relevant. Wat ik erg goed vind aan het boek is dat je het leest vanuit de verschillende invalshoeken, van zowel de moeder als de kinderen. Erg leerzaam en verhelderend. Door de humor die in het boek aanwezig is, maakt het alles weer makkelijker leesbaar. Het is een verhaal met een lach en een dikke traan. Het leren loslaten van de mensen van wie je houdt. En hun wensen en behoeften voorop weten te zetten. Zelf heb ik ervaren dat dat heel moeilijk is en dat je vaak toch anders reageert dan dat je zelf denkt. Ik geef je boek door aan anderen, als een must read.
Sonja de Vries
Je hebt het weer geflikt! In één ruk heb ik Wat doen we met moeder uitgelezen. Een zeer actueel onderwerp, verteld op een moderne en empathische manier. En passant zet je uiteraard Berkheij weer prachtig op de kaart. Dit spreekt mij zeer aan, omdat een van onze dochters in gemeente Bloemendaal woont en daar actief “meedraait”. Martje, hopelijk ben je nog niet uitgeschreven. Ga zo door!
Jaap de Ridder
Hilarisch en treurig. Deze begrippen beheersten voor mij de afgelopen dagen waarin ik het nieuwste boek van Martje van der Brug las. Hilarisch vanwege de uiterst levendige en beeldende typeringen van het Berkheij reservaat, de Van Hemert gezins- en familieleden, de artsenij en andere zorgverleners compleet met kwakende Crocs. Op indringende wijze beschrijft Martje het groeiend conflict tussen de Van Hemert zussen en broer die allemaal vanuit hun eigen optiek het leven van moeder vorm willen geven. Hierin worden hun persoonlijke levenservaringen, frustraties en ambities verweven tot uiterst herkenbare dagelijkse dilemma’s. Een lach en een traan wisselen elkaar in rap tempo af. Ik heb met name geschaterd bij de “rode broekenbrigade”, de levensmiddelen bij moeder die over de gebruiksdatum waren, het relatiebemiddelingsbureau Mixeddoubles.nl en natuurlijk de expat-gemeenschap in Bogota. Hoe treffend.
Martje heeft een perfect gevoel voor timing bij het aansnijden van hedendaagse thema’s. Begon ze met de schoolkeuze van de kinderen, nu dus de ouderenzorg en zelfbeschikking. Ik kan niet wachten tot er een azc wordt aangekondigd in Berkheij!
Wim Dufourné, Leersum
Jaarlijks evalueren wij het programma en activiteiten van het afgelopen jaar. Dit jaar steekt daar in positieve zin bovenuit de lezing van Martje van der Brug over Wat doen we met moeder . In twee opzichten. A: zij was in staat in klare taal belangrijke dilemma’s over het voetlicht te brengen en B: wij waren daardoor in staat over deze dilemma’s te debatteren. Vooral dat laatste vind ik van groot belang. Het is een noodzakelijk bindmiddel voor de leden van de afdeling om elkaar op deze manier beter te leren kennen op onderwerpen die nogal eens vermeden worden.
Een vereniging waar Martje een lezing heeft gegeven
Inmiddels heb ik je boek uit. Ik las het in een paar dagen uit; het leest weer heerlijk. Fijne, moderne stijl. Mooie, scherpe details. Rake typeringen en hoewel bij de gekozen personages een valkuil, zijn het zeker geen stereotypen geworden. Je hebt het zware onderwerp niet te licht, niet te zwaar gebracht en ook de voors en tegens evenwichtig neergezet. De perspectiefwisselingen zijn goed uitgewerkt (Alex wat grof in de mond) en de opbouw in Zippers verhaal is ook met zorg gedaan (arme Zipper…) Je maakt van moeder een fraaie vrouw en ook fijn dat Dorien toch wel als hoofdpersoon kan worden beschouwd, wat houvast geeft. Kortom, mooi boek! Hopelijk maakt het ook de discussie rond het onderwerp los.
Lianne Damen
Het verhaal rondom dit gezin is mooi, schrijnend en levensecht. De auteur heeft hiermee een zeer actueel en moeilijk onderwerp aangesneden dat aangeeft dat duidelijkheid en het uitspreken van je laatste wensen wel degelijk van groot belang is. Wat doen we met moeder verdient in de huidige maatschappelijk ontwikkelingen t.a.v. ouderenzorg, eenzame ouderen en de eeuwige onduidelijkheden rondom de euthanasiewet een pluim. Het verhaal is menselijk, integer en klein maar laat de grote gevolgen en begrijpelijke emoties van alle betrokkenen ook zien. De auteur neemt zelfs genoeg ruimte om het niet te zwaar te maken en laat zo nu en dan ook een glimlach op je gezicht verschijnen en die combinatie is ontzettend knap, gezien het gevoelige onderwerp. Dit verhaal over de winterfase in het leven van mevrouw Van Hemert verdient vijf dikke sterren. Juist vanwege het maatschappelijke aspect in combinatie met de prachtige schrijfstijl.
Patrice van Trigt van de Blog Perfecte Buren Leesclub.
Indrukwekkend. Moeilijk onderwerp en desondanks gelachen. Af en toe heb je van die boeken die je eigenlijk niet weg kunt leggen. Dit was er zo eentje.’
Elly Schut-Meijer, Arnhem
Omdat u mij zeer vermaakt hebt met uw vorige boek Havo is geen optie, heb ik, zodra Wat doen we met moeder op de markt kwam, gezorgd dat ik het meteen in mijn bezit kreeg.
U hebt mij niet teleurgesteld.
Hoewel beide boeken zich afspelen in hetzelfde deftige Wassenaarse milieu, zijn de onderwerpen heel verschillend: de problematiek van al te ambitieuze ouders tegenover de problematiek van een waardig levenseinde. Terwijl ik bij Havo hardop heb zitten schateren, heb ik bij Moeder inwendig zitten grinniken. Bij sommige emotionele passages moest ik zelfs naar een zakdoek grijpen. Bewonderenswaardig, hoe u dergelijke emoties bij derden weet op te wekken.
De opzet van het boek vond ik eveneens heel bijzonder. De vier hoofdpersonen, de oude moeder en haar drie kinderen, komen telkens in afzonderlijke hoofdstukken aan het woord. Daardoor wordt meteen duidelijk hoe verschillend er over het onderwerp euthanasie gedacht wordt. Bovendien geeft het aan hoe een hecht gezin daardoor uiteen kan worden gereten. Mevrouw, ik dank u zeer voor het leesplezier dat u mij wederom hebt bezorgd en ik zie met spanning uit naar uw volgende boek.’
Mr N.J.J. Schregardus-Dominicus, Arnhem
Eens in de zoveel tijd verschijnt er een boek waarvan ik wilde dat ik het nog niet gelezen had. Dit is er zo één: Wat doen we met moeder van Martje van der Brug. Een oude dame is klaar met het leven maar mag niet bepalen wanneer ze sterft. Drie kinderen die er allemaal anders in staan. Met typisch onderkoelde humor van Martje. En een geweldig einde. Echt een aanrader.
Liesbeth Botman, Amsterdam
Wat doen we met moeder heet bij ons thuis “Wat doen we met opa?”. Bij onze buren heet het “Vertellen we het onze kinderen?” en bij vrienden heet het ”Onze reis naar Frankrijk voor de uitvoering van de doe het zelf-methode.” Ze vertrokken met z’n drieën en kwamen terug met elkaar.
In mijn omgeving is het onderwerp euthanasie zeer actueel en het boek van Martje van der Brug vormt 325 pagina’s herkenning. Herkenning van twijfel, onbegrip, verschillende meningen, emoties, probleemontkenning en vluchtgedrag maar vooral van ongeloof over hoe wij het met z’n allen voor elkaar krijgen om tijdens leven de dood zo buiten de maatschappij te plaatsen.
Wat doen we met moeder is wat mij betreft een uitstekend inkijkje in een familie die symbool kan staan voor vele families. De kinderen hebben elk hun eigen verhaal, visie, gevoel. En met elkaar vertegenwoordigen zij daarmee de verschillende stromingen in het langlopend en onverminderd actuele debat rondom euthanasie. Dat doet de auteur slim, want je hebt voor elke invalshoek een uitnodiging om je te kunnen inleven. En moeder (‘omi’) leert ons dat het niet alleen gaat om wat de kinderen (niet) met moeder doen, maar ook wat moeder met de kinderen heeft te stellen. De stijl is vlot, laagdrempelig en schuwt humor niet. Gelukkig, wat zonder wat lucht kan dit onderwerp verstikkend zijn.
Lees dit boek en pleit mee voor de oprichting van zoiets als een School of Death. Klinkt niet fijn, maar kan m.i. uitstekend bestaan naast een School of Life. Omi’s levensles over levenseinde verdient veel lezers.
Adrienna
Een instructie in feestverpakking!
H. van Putten, Den Haag
De nadrukkelijke wens van mijn schoonvader is in vervulling gegaan met behulp van medewerkers van de Stichting Levenseindekliniek. De hele zorgvuldigheidsprocedure is doorlopen met als resultaat dat mijn schoonvader met een glimlach op z’n gezicht op waardige wijze is overleden. Jouw boek en lezing hebben er zeker toe bijgedragen om mee te werken aan deze vorm van euthanasie.
Ik vond het gepast om je dit mee te delen.
F. Hofman
Ik heb je boek net uit, vond het heerlijk om te lezen. Mijn man heeft het ook verslonden in onze vakantie. Ik vond het hilarisch maar ook opluchtend hoe je met humor zo’n moeilijke levensfase kan doorworstelen. Dat helpt mij ook, nu ik in een dergelijke levensfase zit. Net als zoveel van mijn vriendinnen. De spiegel naar dikdoenerij vond ik ook heerlijk. Ik las heel vaak zinnen voor en riep dan… hé help, dat zeg ik ook! Net alsof je met een opschrijfboekje achter je vriendinnen bent aangelopen.
Op naar je volgende boek. En het is een grappig cadeau (hoewel ik moet uitkijken want ik weet ook mensen, die zich aangesproken zullen voelen en daar net geen zin in hebben.) Leerzaam is het dus ook nog.
Lita
over Havo is geen optie
In haar derde roman ‘Zo doen we dat hier’ heeft Martje wederom een actueel thema aangesneden. Na onderwijs en zelfbeschikking beschrijft ze nu de normen en waarden van 2 op het eerste gezicht wijd uiteenliggende bevolkingsgroepen, namelijk studenten en asielzoekers. Dit alles speelt zich af in Berkheij, een herkenbare oase van zo heurt het in ons land. Vanaf de eerste bladzij heb je maar een doel en dat is door na de volgende bladzij. Mooie opzet om telkens vanuit het Ik perspectief van de wisselende hoofdpersonen deelgenoot te worden van de ontwikkelingen. Martje schetst een sfeer waarbij herkenbaarheid en ongeloof bij elkaar komen. Je ziet het maar vindt het tegelijkertijd moeilijk te geloven. Het lijkt soms Fox News wel!
Haar roman leest, evenals haar eerdere boeken, uiterst gemakkelijk. Korte zinnen en toegankelijk taalgebruik. Na het dichtslaan van het boek constateerde ik nogmaals dat vooroordelen ten aanzien van elkaar het wederzijdse begrip onnodig in de weg staan. Heb me daarom maar weer eens voorgenomen om eerst naar de overeenkomsten van elkaar te kijken in plaats van te zoeken naar eventuele verschillen.
Wim Dufourné
Boeiend, verschillende personages, actueel, pageturner. Kon boek echt niet wegleggen
JanDorp, Delft
Zeer leesbare roman over actuele onderwerpen
Charlotteke, Zutphen
Ik heb deze week ‘Zo doen we dat hier’ gelezen. En ik ben onder de indruk hoor. Wat kan jij je goed in mensen verplaatsen. En wat origineel om die twee werelden naast elkaar te zetten, beiden even gruwelijk. Maar je zorgt er wel voor dat je iedereen snapt. Het enige dat ik niet snapte, is dat Yasmin niet aan het woord kwam. Dat leek me zo’n interessant persoon.
Ik weet niet of het aan mij ligt maar dit boek lijkt er ook weer over te gaan. Mannen staan overal op de rem om verandering tegen te houden, met Trump als groot boegbeeld. Ze zijn altijd zo bang dat hun ‘vrijheden’ worden afgepakt, of het nou barbecueën, vleeseten, autorijden of machtsposities betreft. Misschien komt het omdat ik nu zo in die ‘duurzaamheidswereld’ gedoken ben, nu ook voor mijn werk. Het is heel vreemd maar overal spreek ik vrouwen die verandering zoeken.
Ze denken langere termijn en tonen visie en wijsheid. Zie ik het nou goed dat ik dit ook lees in jouw boek?
Ik heb ze nu alle drie gelezen en genoten van je spitsvondigheid, je humor en je inlevendheid. Ook denk ik dat je mensen met onderwerpen in aanraking brengt waar ze misschien niet eerder zo over hebben nagedacht. Klopt dat? In t kort: complimenten voor je! Goed gedaan.
Jorien R
Mijn complimenten. De wijze waarop je de culturen van de ‘elite’ en de ‘vluchteling’ beschrijft en zowel met elkaar verbindt door de overeenkomsten in beeld te brengen als tegenover elkaar plaatst door de verschillen te accentueren geeft er blijk van dat je weet waarover je schrijft. Als lezer zie je de overeenkomsten en verschillen en vooral de dilemma’s heel helder. Het geeft het boek diepgang.
Ik heb heel veel nieuwe woorden geleerd. Uit de islamitische wereld, maar vooral uit de slang van corpsstudenten.
Een goede vondst vind ik om de hoofdstukken te schrijven vanuit het perspectief van de (hoofd)persoon en deze daarbij aan het woord te laten. In het begin was dat even wennen, maar je leerde de verschillende personen daardoor beter kennen. Het boek is in de tegenwoordige tijd en dat geeft actie waardoor het lekker leesbaar is.Carla K.
Na het recente lunchinterview met jou in NRC heb ik meteen ‘Zo doen wij dat hier’ gekocht – en ervan genoten. Wat een knap boek, zo herkenbaar, en wat goed dat je op deze manier de discussie aangaat over gestolde gebruiken, besloten gemeenschappen en de onvermijdelijke botsingen met de werelden van anderen, in het bijzonder vluchtelingen (om een paar thema’s te noemen). Vooral de manier waarop je voor elke personage in je verhaal begrip weet te kweken spreekt mij enorm aan. Je laat je lezer met alle perspectieven kennis maken, en laat hem uiteindelijk in verwarring achter. Geweldig!
Ernestine
Ik ben diep onder de indruk hoe je kans ziet door een paar woorden helemaal de sfeer in de studentenwereld, het ‘Wassenaarse’ en bij de asielzoekers te schetsen. Voor de eerste en het laatste moet je een enorme research gepleegd hebben. Je zei dat voor de hedendaagse studentenuitdrukkingen en levenswijze met studerende kinderen van vrienden hebt gepraat. Dat was beslist geen achternamiddag.
Je kennis van de islam en bepaalde gebruiken sloeg mij met stomheid. Die citaten uit de koran en die Arabische woorden tussendoor. Het bijzondere vond ik dat ik van de meeste woorden nog nooit had gehoord, maar door het zinsverband waren ze meteen te begrijpen. Een roman die vol staat met noten waarin de verklaring staat is niet te pruimen. Ik hoor graag hoe je aan die kennis bent gekomen. Heb je islamitische vrienden? Heb je een cursus islamkunde gevolgd? Pas maar op, anders kom je nog op de lijst van potentiële terroristen.
Wat me heel erg intrigeerde is waarom men jouw boeken zo geestig vindt. Ik denk dat ik na de tweede lezing het antwoord weet. Met betrekking tot het ‘Wassenaarse’ milieu zie je kans om met een woord of zinnetje dat (sommige) mensen daar dagelijks gebruiken, een zeer komisch effect te bereiken. Van de meeste was ik, hoewel komende uit de provincie, wel op de hoogte, maar als je het zwart op wit ziet staan, is het toch heel anders. Het grappige effect zit ook in dingen als: niet zeggen dat de Do “zijn thee drinkt”, maar zijn lapsang souchong. De opmerking van Dirk: “Wij zijn toch geen gewone mensen?”. Wally: “Wij zijn ook geen burgers”.
Ieder personage weet je op zijn/haar eigen niveau uitspraken te laten doen, die er perfect bij passen. Vooral om de botte opmerkingen van Wally moest ik erg lachen.
Elisabeth kan er ook wat van. Ze zegt niet dat ze Dorien gaat bellen omdat ze
asielzoekers in huis heeft, maar nee, “ik heb een woest aantrekkelijke woestijnheld op mijn erf”. Briljant.
Dirk’s gedachte over Yasmin nadat zij meer meeging in zijn lusten dan hij had verwacht: “Dat kun je ook beschouwen als inburgeren”.En zo zou ik nog veel meer citaten kunnen noemen, waar je stemming van opvrolijkt.
mr. N.J.J. Schregardus-Dominicus, Arnhem
Je nieuwe boek heb ik net uit en ik heb genoten van de rake sferen die je neerzet. Heel herkenbaar, triest en grappig tegelijk. Wellicht komt er nog een boek? Ik kijk ernaar uit
Lieneke vdS
– Dit volgende is een Whatsapp conversatie van jongeren, hoe kun je dat vormgeven zodat dat duidelijk is? Ik heb streepjes voor elke nieuwe apper gezet…
– Omggg ik wil dat boek ook lezen
– Hoe heette t nou
-Zo doen we dat?
– Zo doen we dat hier
-Ga ’t aan Mn ouders als cadeau vragen
– Hahahaha
– Lol haar eerdere boek ‘havo is geen optie’
– Jaaa!!
– Deze vrouw is legend
Wil al haar boeken
What’s app groep van Leidse studentes
Genietend van een prachtige avond in Frankrijk, lees ik net de laatste blz. van je boek. We zijn allebei onder de indruk, van dit mooie boek, mooie verweving van beide ‘groepsculturen’, die inderdaad zo veel gemeen hebben.
Ook heel mooi te merken, dat je duidelijk een ontwikkeling hebt doorgemaakt in je schrijven. Zowel P als ik vinden je schrijfstijl in dit boek natuurllijker geworden. Dit boek neemt je behalve door het verhaal ook door de schrijfstijl meer ‘mee’ dan het eerste. We zijn heel benieuwd naar de thriller die gaat komen! Rustig aan hoor, we kunnen wachten.
Anneke